Po wybuchu pandemii Covid-19 na początku 2020 r. polski rynek inwestycyjny konsekwentnie radził sobie z jej reperkusjami, by następnie zmierzyć się z nowymi wyzwaniami związanymi z wojną na Ukrainie, rosnącymi stopami procentowymi czy inflacją. Pomimo utrzymania stabilnego wolumenu inwestycji przez trzy trudne lata, w 2023 r. nastąpiło nieuchronne i spodziewane spowolnienie – pisze Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, Research and Data Manager w Avison Young.

W tym roku minie 10 lat od kiedy Rząd wprowadził przepisy dotyczące odwróconego kredytu hipotecznego. Ustawa miała uregulować rynek hipoteki odwróconej i lepiej zabezpieczyć interesy seniorów. Dziś jest nazywana martwym prawem, bo od dekady żaden bank nie wdrożył tego rozwiązania. Wciąż natomiast działają fundusze hipoteczne, które domagają się uregulowania rynku renty dożywotniej. Potencjał całej branży to ok. 2,25 mln mieszkań. Tyle nieruchomości (nie licząc domów) posiadają na własność seniorzy. Gdyby przeliczyć to na wolumen, okazałoby się, że emeryci mogliby uwalniać pieniądze z mieszkań wartych ok. 900 mld zł.[1]

16 czerwca 2023 r. Premier RP Mateusz Morawiecki i CEO Intel Corporation Pat Gelsinger zainicjowali największą bezpośrednią inwestycję zagraniczną w historii Polski. Gigant technologiczny z Doliny Krzemowej zainwestuje blisko 20 mld zł w Zakład Integracji i Testowania Półprzewodników w Miękini. Polska Agencja Inwestycji i Handlu oraz Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji oraz Legnicką Specjalną Strefą Ekonomiczną odpowiadały za merytoryczną obsługę inwestycji, która otwiera nowy rozdział w historii polskiego przemysłu.

Kolejna wielka, globalna firma otrzyma wsparcie od rządu polskiego na realizację swojej inwestycji w naszym kraju. Tym razem jest to japoński koncern Daikin, który w Ksawerowie pod Łodzią buduje wielką fabrykę pomp ciepła. Inwestycja realizowana jest w ramach Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Budowa największej i najbardziej zrównoważonej środowiskowo fabryki przekąsek PepsiCo w miejscowości Święte pod Środą Śląską, na Dolnym Śląsku przebiega zgodnie z założonym harmonogramem. Na terenie budowy pracuje zespół ok. 300 osób. Minął rok od położenia kamienia węgielnego, a zakład jest w ponad 50% gotowy do oficjalnego otwarcia fabryki, które nastąpi w pierwszym półroczu 2023 r. Powołano także dyrektora zakładu.

Kolejna gigantyczna inwestycja zagraniczna w Polsce. Będzie to też następna strategiczna inwestycja na terenach Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Umicore i należąca do grupy Volkswagen spółka PowerCo zbudują w Nysie, w województwie opolskim fabrykę materiałów akumulatorowych. To wielki sukces Polski i wałbrzyskiej strefy.

Właściciel marki 4F – firma OTCF S.A. w styczniu br. wprowadziła się do najnowszego biurowca B1 w krakowskim projekcie realizowanym przez White Star Real Estate i Cain International – The Park Kraków. Tym samym spółka skonsolidowała swoje dotychczasowe biura w Krakowie i Wieliczce i oficjalnie przeniosła główną siedzibę na ulicę Saską 25C w Krakowie. Właściciel największej polskiej marki sportowej objął w sumie ponad 8,2 tys. mkw. powierzchni, zajmując 4 spośród 6 pięter dostępnych w budynku. Za aranżację wnętrz nowego biura OTCF odpowiadała pracownia Trzop Architekci.

Polski rynek magazynowy w 2022 r. utrzymał się w dobrej kondycji. Oddane do końca grudnia 2022 r. ponad 4,4 mln mkw. (+42% r/r) nowej powierzchni korespondowało z dużą aktywnością po stronie najemców, którzy wynajęli blisko 6,7 mln mkw. (-9 r/r). W budowie znajduje się kolejne 3,4 mln mkw. (-25% r/r), co zapowiada przekroczenie granicy 30 mln mkw. w 2023 r. Wysoki współczynnik absorpcji nie wpłynął znacząco na wzrost współczynnika pustostanów, utrzymując go na poziomie 4,1% (+0,2 pp. r/r). Wydarzeniem roku z pewnością były rosnące stawki czynszów, które wzrosły średnio o 15-20% względem poprzednich lat. AXI IMMO prezentuje raport: "Polski Rynek Magazynowy – podsumowanie 2022 r.".

Rynek magazynowy niezmiennie pozostaje w czołówce sektorów nieruchomości, będąc na celowniku zarówno deweloperów i inwestorów, jak i najemców. W 2022 roku firmy podpisały umowy najmu opiewające 6,8 mln mkw. powierzchni magazynowej, co było drugim najwyższym wynikiem w historii tego sektora. Deweloperzy poszli krok dalej, bijąc dotychczasowy rekord w ramach nowej podaży – 4,4 mln mkw. Największy udział w wolumenie oddanej do użytku powierzchni miały rynki wschodzące.

Po oddaniu ponad 319 tys. mkw. GLA powierzchni, całkowita podaż w sektorze centrów handlowych na koniec 2022 roku wyniosła ponad 12,7 mln mkw. GLA, a nasycenie powierzchnią osiągnęło 327 mkw. na 1 000 mieszkańców. Rok 2022 zapamiętany zostanie jako rok licznych wyzwań dla branży handlowej. Wojna w Ukrainie, wzrost cen surowców oraz wysoka inflacja miały znaczący wpływ na zmniejszenie wydatków Polaków na zakupy oraz usługi, a co za tym idzie, również na kondycję firm handlowych. Z drugiej jednak strony wielu deweloperów oraz sieci handlowe sprostało tym wyzwaniom i z sukcesem dostosowało się do nowych warunków.

Parki handlowe oraz centra codziennych zakupów (tzw. centra convenience) okazały się najbardziej odpornymi formatami handlowymi w czasie pandemii COVID-19. Ten format handlowy w Polsce dynamicznie się rozwija, a parki wiodą prym pod względem przyrostu podaży. W pierwszej połowie 2022 r. deweloperzy oddali 183 200 mkw. powierzchni najmu, z czego 66% w ramach parków handlowych oraz centrów convenience. Przewiduje się, że na rynku do końca tego roku pojawi się kolejne 341 700 mkw. powierzchni najmu, z czego 53% będą stanowiły parki handlowe. To byłby kolejny rekordowy rok w historii tego sektora pod względem dostarczenia nowej podaży.

Przeszło 50% Polaków uważa, że powinny obowiązywać przepisy obligujące deweloperów do budowania nowych mieszkań i domów w dużej części z materiałów ekologicznych, w tym pochodzących z recyklingu. Przeciwnego zdania jest blisko 23% osób. Niecałe 27% rodaków pozostaje niezdecydowanych. W pierwszej grupie dominują seniorzy, a w drugiej – najmłodsi dorośli. Według ekspertów, niechęć czy niepewność części społeczeństwa do ekobudownictwa może być reakcją na docierające do nas z Wielkiej Brytanii i Niemiec sygnały o tym, że władze tych państw mają wątpliwości w zakresie nowych wymogów klimatycznych. Wielu Polaków może też obawiać się ewentualnego wzrostu cen nieruchomości w przypadku zmiany prawa. Co ciekawe, opinie na ten temat są mocno podzielone w szeroko pojętej branży.

Banki w Europie Środkowo-Wschodniej w coraz większym stopniu koncertują się na zrównoważonym rozwoju, dostosowując swoje działania do bieżących regulacji prawnych i oczekiwań rynkowych w obszarze ESG. Efektem tych działań są zmiany w polityce kredytowej – wynika z badania KPMG pt. „Property Lending Barometr 2023”.

W 2023 r. sektor nieruchomości magazynowych w Polsce zanotował fazę spowolnienia, jednak rynek w 2024 r. ma nadzieję na odbicie. Po szczycie aktywności pod względem popytu i podaży w tzw. covidowym okresie przypadającym na lata 2020-2022, rynek logistyczny i produkcyjny wrócił w wielu wartościach do tych obserwowanych w latach 2018-2019. Największa polska firma doradcza AXI IMMO prezentuje podsumowanie 2023 r. z szacunkowymi danymi dla rynku magazynowego.

W 2022 roku wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości komercyjnych zamknęła się wynikiem około 5,8 mld euro, co pokazało, że po trudnych latach pandemicznych i wybuchu konfliktu na Wschodzie, Polska jest stabilnym rynkiem z dużą grupą inwestorów zainteresowanych lokowaniem kapitału w naszym kraju, jak i szerokim spektrum atrakcyjnych produktów inwestycyjnych.

Proces budowy Koszalin Power Center – największego i najnowocześniejszego kompleksu handlowego w regionie Koszalina przebiega zgodnie z założonym harmonogramem. Projekt realizowany przez firmy Acteeum Group i Falcon Investment Management we współpracy z Leroy Merlin oraz Agata zaoferuje już na początku przyszłego roku 30 sklepów na łącznej powierzchni 38 tys. mkw. GLA. 20 czerwca br. miało miejsce podpisanie aktu erekcyjnego oraz odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod Koszalin Power Center. W wydarzeniu tym wzięli udział przedstawiciele Urzędu Miasta Koszalin, inwestorów przedsięwzięcia oraz firm zaangażowanych w projekt.

Bogdan i Elżbieta Kaczmarek oraz Innova Capital, poprzez spółkę celową Breticontic Investments Sp. z o.o., przejmują 100% udziałów w spółce Pfleiderer Polska. Transakcja typu corporate carve-out dotyczy polskich zakładów produkcyjnych międzynarodowej Grupy Pfleiderer, której 100% udziałów posiadają fundusze zarządzane przez podmioty powiązane ze Strategic Value Partners. Zamknięcie transakcji oczekiwane jest w pierwszej połowie 2024 roku, pod warunkiem uzyskania wymaganych zgód regulacyjnych, a także spełnienia innych zwyczajowych warunków zawieszających. Umowa nie obejmuje należącej do Grupy Pfleiderer spółki Silekol zajmującej się produkcją klejów wykorzystywanych w produkcji płyt drewnopochodnych.

Po ośmiu latach rządów PiS wraca frakcja polityczna, której przedstawiciele – wiele lat temu – pracowali nad uregulowaniem rynku hipoteki odwróconej. Rozmowy o tej usłudze toczyły się w Polsce od 2012 roku. Wtedy na potrzebę regulacji rynku zwracał uwagę UOKiK, KNF, Rzecznik Praw Obywatelskich i Związek Banków Polskich. W 2014 roku weszła w życie Ustawa o Odwróconym Kredycie Hipotecznym, ale jest ona nazywana martwym prawem. Dlaczego? Po pierwsze żaden z banków nie wprowadził tej usługi, po drugie ustawa reguluje tylko część rynku.